زینب جداوی
چطور شنونده خوبی باشیم؟
در دنیایی که ارتباط ها بیشتر در فضای مجازی صورت می‌گیرند و محتوا های بسری بیش تر از قبل مورد توجه قرار گرفته اند ، انسان ها کمی با گوش کردن بیگانه شده اند با این حال این چیزی از اهمیت شنیدن کم نخواهد کرد. منظور از شنیدن، تنها دریافت امواج صوتی نیست شنیدن زمانی معنا پیدا می کند که امواج صوتی علاوه بر درک شنیداری درک معنایی نیز پیدا کنند. شنونده خوب کسی است که از طریق گوش دادن چیزی را بفهمد که دیگری سعی دارد با آن روابطش را بهبود ببخشد ، احساساتش را بیان کند و در عین حال توسط شنونده قضاوت نشود.
نکاتی که در ادامه به آن می پردازیم کمک می کنند تا شنونده بهتری باشید:
ارتباط چشمی برقرار کنید:
در حین گوش دادن تلاش کنید تا به صورت طرف مقابل نگاه کنید و در طول مکالمه از برقراری ارتباط چشمی غافل نشوید. صحبت کردن با فردی که ادعا می کند گوشش با شماست اما به صفحه گوشی نگاه می کند یا مشغول بازی کردن با یک وسیله است. درست مثل این است که تلاش کنید به هدفی در حال حرکت شلیک کنید و حتما می دانید که چه حسی را تجربه خواهید کرد. در بیشتر فرهنگ ها برقراری ارتباط چشمی پایه و اساس برقراری ارتباط موثر است. گذشته از همه این ها ارتباط چشمی کمک می‌کند تا احساساتی مثل شرم ، خجالت ، خوشحالی ، تردید و ... را از چشمان طرف مقابل بفهمید و در نهایت درک کنید که چگونه باید پاسخگو باشید و چه برخوردی با این احساسات داشته باشید. اما توجه داشته باشید که برقراری ارتباط چشمی لزوما به معنای زل زدن نیست بلکه باید بدانید چگونه با چشمانتان به شنونده بفهمانید که به او گوش می‌دهید.
قضاوت نکنید:
سعی کنید با ذهنی باز و عاری از قضاوت های معمول تنها گوش کنید. بدیهی است که برخی از صحبت های فرد ممکن است آزاردهنده و یا انتقادی باشند و شما بخواهید از خود دفاع کنید اما هیچ گاه در این مواقع سریع نتیجه گیری نکنید و یا صحبت طرف مقابل را قطع نکنید، به او اجازه دهید حرفش را تمام کند و بعد با هر دفاعیه ای که در ذهن خود ساخته اید ، شروع به استدلال کنید.
قطع کننده نباشید:
اگر مدام حرف های طرف مقابل را قطع کنید عصبی ، عجول و قضاوتی به نظر میرسید. اما به عنوان طرف دیگر گفتگو نیاز دارید تا هر از گاهی نظر خود رابیان کنید ، سوال بپرسید و یا اگر دچار ابهام شدید بخواهید موضوع برایتان شفاف شود.در این مواقع باید صبور باشید و به دنبال نقاط مکث در صحبت های طرف مقابل بگردید و به محض اینکه فرصت را محیا دیدید سوالات و ابهامات خود را مطرح کنید اما هیچ گاه صحبت های طرف گفتگویان را قطع نکنید.
همدردی کنید:
به عنوان یک شنونده خوب باید احساسات طرف مقابلتان را به خوبی درک کرده و ابراز هم دردی کنید.وقتی گوش می‌دهید سعی کنید مخاطبتان را هم درک کنید. برای اینکه به مخاطب نشان دهید که او را درک می کنید فقط کافی است تا خودتان را به جای او بگذارید برای چند لحظه هم که شده احساستی مثل غم، شادی ، سردرگمی و.. را حس کنید.
سرد و خشک رفتار نکنید:
گفتگو یک رابطه دو سویه بین شنونده و مخاطب است شما نیز در مقام یک شنونده نباید نقشی منفعل داشته باشید چراکه تنها نشان می‌دهید به گفتگو علاقه مند نیستید. در حین گوش دادن بسته به اینکه با چه شخصی و در چه موقعیتی صحبت می کنید سعی کنید با حرکات سر یا یا تایید های کوتاه به او نشان دهید که دارید گوش می کنید.هر ازگاهی از جملات دلگرم کننده استفاده کنید و یا حتی سعی کنید با تماس های بدنی مثل نوازش یا گرفتن دست، با مخاطب همدردی کنید.
رها باشید:
سعی کنید در عین اینکه به تکنیک ها توجه دارید ، بیشتر با جریان گفتگو همراه شوید. حاضر باشید و به شنونده القا کنید که سرا پا گوش او را می شونید و درک می کنید. لازم نیست مدام حرکات خود را زیر نظر بگیرید و از جریان گفتگو منحرف شوید. کنترل کردن بیش از حد نیز میتواند شما را مضطرب نشان دهد.